Trong lĩnh việc thời trạng và y tế hiện nay việc tìm kiếm những chất liệu vừa đẹp mắt, thoải mái, lại thân thiện với môi trường đang trở thành xu hướng tất yếu. Một trong những cái tên nổi bật đáp ứng được tiêu chí này chính là sợi viscose – loại vải mềm mại, thoáng mát và có vẻ ngoài sang trọng như lụa. Thế nhưng, sợi viscose là gì, có nguồn gốc từ đâu và vì sao ngày càng được ưa chuộng không chỉ trong thiết kế thời trang mà còn trong đời sống hàng ngày? Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá chi tiết về loại sợi “lai” giữa tự nhiên và công nghệ – từ quy trình sản xuất, đặc tính vật lý, ứng dụng thực tiễn đến cách lựa chọn và bảo quản sản phẩm viscose chất lượng. Nếu bạn quan tâm đến thời trang bền vững và lựa chọn thông minh, đừng bỏ lỡ những thông tin dưới đây.
1. sợi viscose là gì? Nguồn gốc và quy trình sản xuất sợi viscose
Sợi viscose là gì? Đây là một loại sợi tái sinh (regenerated fiber) được tạo ra từ cellulose tự nhiên, thành phần chủ yếu có trong thành tế bào thực vật. Cellulose thường được chiết xuất từ các loài cây gỗ mềm như tre, bạch đàn, sồi, thông hoặc cây keo — những loài cây có tốc độ sinh trưởng nhanh và dễ trồng trên diện rộng.
Mặc dù cellulose là nguyên liệu tự nhiên, nhưng quá trình sản xuất sợi viscose lại mang tính chất công nghiệp và hóa học, khiến viscose được xếp vào nhóm sợi bán tổng hợp (semi-synthetic fiber) – không hoàn toàn tự nhiên như cotton, nhưng cũng không hoàn toàn nhân tạo như polyester.
1.1 Quy trình sản xuất sợi viscose
Toàn bộ quy trình sản xuất sợi viscose được chia thành 6 bước cơ bản:
- Tách cellulose từ gỗ
Gỗ từ các loài cây được xử lý cơ học để tạo thành bột gỗ, sau đó qua giai đoạn nấu và tẩy trắng bằng hóa chất để thu được cellulose tinh khiết (gọi là “pulp” – bột giấy). - Kiềm hóa (Alkalization)
Cellulose được ngâm trong dung dịch xút (NaOH) – còn gọi là kiềm – trong môi trường nhiệt độ và thời gian phù hợp. Phản ứng này giúp làm nở liên kết hydro và tạo thành alkali cellulose – trạng thái tiền thân quan trọng của sợi viscose. - Xanthation – Tạo cellulose xanthate
Alkali cellulose tiếp tục được phản ứng với khí carbon disulfide (CS₂) tạo thành cellulose xanthate – một hợp chất dễ hòa tan hơn, có khả năng chuyển về dạng lỏng nhớt đặc trưng. - Hòa tan tạo dung dịch viscose
Cellulose xanthate được hòa tan trong dung dịch NaOH (kiềm loãng), hình thành dung dịch viscose – dạng lỏng sánh vàng, có độ nhớt đặc trưng – cũng chính là nguồn gốc của tên gọi “viscose”. - Kéo sợi
Dung dịch viscose sau khi được lọc sạch tạp chất sẽ được bơm qua các lỗ siêu nhỏ gọi là spinneret vào một bể chứa axit sulfuric pha loãng (H₂SO₄). Tại đây xảy ra phản ứng tạo sợi – cellulose tái sinh kết tủa, hình thành các sợi liên tục. - Rửa sạch – làm khô – cuộn sợi
Sợi viscose sau khi hình thành sẽ được kéo căng, rửa sạch hóa chất còn dư, trung hòa, sấy khô và cuộn thành các cuộn sợi lớn sẵn sàng cho dệt nhuộm.
1.2 Các biến thể của sợi viscose
Từ quy trình cơ bản trên, nhiều công nghệ hiện đại đã phát triển thêm các biến thể cao cấp hơn của viscose:
- Rayon: Dạng viscose phổ thông nhất, thường gặp trong vải thời trang nhẹ.
- Modal: Loại viscose cải tiến có độ bền cao hơn, thường dùng cho đồ lót hoặc chăn ga.
- Cupro (Copper Ammonia Rayon): Được sản xuất bằng dung dịch đồng – có độ bóng cao, thường dùng trong áo sơ mi cao cấp.
- Lyocell (TENCEL™): Phiên bản viscose thân thiện môi trường, dùng dung môi hữu cơ không độc hại (NMMO) trong quy trình khép kín, tái chế được hơn 99% dung môi.
Trong các biến thể này, Lyocell (TENCEL™) hiện được xem là loại viscose xanh – vừa duy trì được các đặc tính mềm mại, thoáng khí vừa giảm thiểu tác động môi trường một cách đáng kể.
2. Đặc tính vật lý và cảm quan của sợi viscose
Sợi viscose là sự giao thoa giữa sự sang trọng của lụa và tính tiện dụng của cotton. Không phải ngẫu nhiên mà nó trở thành chất liệu được ưa chuộng trong thời trang hiện đại – từ thời trang bình dân đến cao cấp. Hãy cùng khám phá chi tiết những đặc điểm giúp viscose nổi bật:
2.1 Ưu điểm của sợi viscose
- Mềm mịn, rũ tự nhiên: Đặc điểm nổi bật nhất của viscose là bề mặt mượt mà, cảm giác tiếp xúc nhẹ nhàng và thoải mái như lụa. Khi may thành váy hay áo sơ mi, viscose tạo độ rũ vừa đủ để tôn dáng mà vẫn thoáng mát, không ôm sát gây bí.
- Thấm hút cực tốt: So với polyester hay nylon – những sợi tổng hợp thường gây bí bách – viscose có khả năng hút ẩm gần tương đương cotton. Đó là lý do chất liệu này rất được ưa chuộng trong mùa hè hoặc với những sản phẩm cần thoáng khí như đồ ngủ, áo blouse văn phòng, hoặc đầm maxi.
- Khả năng “ăn màu” xuất sắc: Viscose dễ dàng bắt và giữ thuốc nhuộm, cho màu sắc tươi sáng, đồng đều và lâu phai. Điều này giúp các nhà thiết kế thỏa sức sáng tạo mà không lo vải bị lem hay phai sau vài lần giặt.
- Thoáng khí vượt trội: Sợi viscose cho phép không khí lưu thông dễ dàng hơn nhiều loại sợi tổng hợp, đặc biệt phù hợp với khí hậu nóng ẩm như ở Việt Nam. Cảm giác mát lạnh khi mặc viscose rất dễ nhận thấy ngay cả trong những ngày oi bức.
- Cảm giác “cao cấp” nhưng giá phải chăng: Mặc dù mềm mại như lụa nhưng giá thành lại không hề “chảnh chọe”. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các sản phẩm thời trang bình dân muốn nâng tầm cảm giác chất liệu.
2.2 Nhược điểm của sợi viscose
- Giảm độ bền khi ướt: Một trong những điểm yếu cố hữu của viscose là dễ “mất sức” khi bị ướt. Sợi bị trương nước khiến độ bền kéo giảm đáng kể, dễ bị đứt rách nếu giặt mạnh hoặc vắt xoắn.
- Dễ co rút, biến dạng nếu xử lý sai cách: Khác với cotton vốn bền bỉ, viscose có thể bị co lại hoặc méo mó sau khi giặt nước nóng hoặc sấy khô bằng máy. Điều này đòi hỏi người dùng phải cẩn thận hơn khi giặt ủi – sử dụng nước lạnh, chế độ giặt nhẹ và phơi tự nhiên là tốt nhất.
- Dễ nhăn hơn polyester: Vì có gốc cellulose nên sợi viscose có xu hướng nhăn nếu bị gập hoặc cất giữ không đúng cách. Những nếp nhăn này không “hồi phục” tự nhiên như polyester mà thường cần là ủi để lấy lại dáng.
- Không chống mốc hoặc vi khuẩn tốt: Viscose không có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên như một số sợi tre hoặc sợi kháng khuẩn công nghệ, nên cần được giặt và bảo quản ở nơi khô ráo để tránh ẩm mốc.
3. So sánh viscose với các loại sợi phổ biến khác
| Tiêu chí | Viscose | Cotton | Polyester | Lụa tự nhiên |
|---|---|---|---|---|
| Nguồn gốc | Cellulose tái sinh | Thực vật | Dầu mỏ/hóa dầu | Tơ tằm |
| Độ mềm mại | Cao | Cao | Trung bình | Rất cao |
| Độ thấm hút | Tốt | Rất tốt | Kém | Tốt |
| Độ bền | Vừa | Cao | Rất cao | Thấp – trung bình |
| Giá thành | Phải chăng | Trung bình | Rẻ | Cao |
| Tác động môi trường | Trung bình | Trung bình | Cao (ô nhiễm) | Cao nếu nuôi tằm |
Sợi viscose là lựa chọn lý tưởng cho người dùng muốn tận hưởng sự mềm mại như lụa nhưng chi phí và cách bảo quản lại tương đối đơn giản.
4. Ứng dụng của sợi viscose trong thời trang và đời sống hiện đại
Sợi viscose không chỉ là vật liệu được ưa chuộng trong ngành thời trang nhờ vẻ ngoài mềm mại, rũ đẹp mà còn được ứng dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực đời sống – từ trang phục thường ngày đến nội thất và sản phẩm y tế. Các ưu điểm như nhẹ, thấm hút tốt, dễ nhuộm màu và giá thành hợp lý đã giúp viscose trở thành sự lựa chọn linh hoạt và phổ biến.
Ứng dụng cụ thể:
- Thời trang nữ cao cấp và ứng dụng: Viscose được sử dụng rộng rãi trong váy maxi, áo blouse, đầm dạ hội, áo dài cách tân, nhờ vào đặc tính rũ đẹp và cảm giác mềm mịn tự nhiên. Nó tạo nên sự thanh thoát, duyên dáng và thoải mái cho người mặc.
- Trang phục mặc nhà và đồ ngủ: Với khả năng thấm hút mồ hôi tốt và mang lại cảm giác mát lạnh khi tiếp xúc da, viscose là vật liệu lý tưởng cho pijama, áo thun ở nhà, quần đùi mặc hè. Đặc biệt phù hợp cho thời tiết nhiệt đới như ở Việt Nam.
- Chăn – ga – gối – đệm: Viscose thường được phối hợp với cotton hoặc lyocell để tạo nên cảm giác mềm mại, thoáng khí và sang trọng trong dòng sản phẩm cao cấp cho phòng ngủ. Nó giúp người dùng có giấc ngủ thoải mái và mát mẻ hơn.
- Khăn giấy, khăn mặt, khẩu trang y tế: Viscose có độ thấm hút vượt trội, giúp tăng hiệu quả lau sạch và độ an toàn vệ sinh. Một số sản phẩm dùng một lần như khăn giấy ướt hay khẩu trang cũng tận dụng đặc tính này.
- Vật liệu công nghiệp & nội thất: Viscose được ứng dụng làm lớp lót bên trong ghế sofa, ghế xe hơi, rèm cửa hay túi vải không dệt. Sự kết hợp giữa tính thẩm mỹ và kỹ thuật giúp viscose len lỏi vào cả các ngành công nghiệp kỹ thuật cao.
Gắn liền với thời trang bền vững:
Trong bối cảnh xu hướng thời trang xanh ngày càng được người tiêu dùng ưu tiên, nhiều thương hiệu lớn đã chuyển dần sang các loại viscose thân thiện môi trường như:
- Lenzing™ EcoVero™: giảm phát thải CO₂, quy trình sản xuất tiết kiệm nước và năng lượng hơn đến 50%.
- TENCEL™ Lyocell: công nghệ khép kín tái sử dụng tới 99% dung môi, hoàn toàn không độc hại.
Một số thương hiệu như H&M, Zara, Mango, Uniqlo đã công bố cam kết sử dụng 100% sợi viscose bền vững trong các bộ sưu tập thời trang của họ nhằm bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng hiện đại.
5. Hướng dẫn bảo quản sợi viscose và bí quyết chọn mua chất lượng
Tuy sở hữu nhiều ưu điểm, sợi viscose lại đòi hỏi sự chăm sóc đúng cách để đảm bảo độ bền, tính thẩm mỹ và khả năng sử dụng lâu dài. Dưới đây là những lưu ý quan trọng dành cho người tiêu dùng:
5.1 Cách bảo quản sản phẩm từ sợi viscose:
- Giặt nhẹ – nước mát là lý tưởng nhất
Hãy ưu tiên giặt tay hoặc chế độ giặt nhẹ ở máy giặt. Tránh dùng nước nóng trên 30°C vì nhiệt độ cao sẽ làm sợi viscose co rút hoặc mất dáng. - Không vắt xoắn hoặc sấy máy
Sợi viscose yếu hơn khi ướt, vì vậy vắt xoắn mạnh có thể làm sợi rách hoặc biến dạng. Tránh máy sấy – hãy phơi tự nhiên ở nơi thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp. - Ủi đúng cách giúp giữ dáng đẹp
Ủi ở nhiệt độ thấp (dưới 120°C) khi vải còn hơi ẩm. Nên dùng khăn mỏng phủ lên bề mặt vải để tránh bóng và hỏng sợi. - Bảo quản nơi khô ráo
Viscose dễ bị nấm mốc nếu để trong môi trường ẩm. Luôn cất giữ ở nơi khô thoáng, nên đặt gói hút ẩm nếu để trong hộp đựng kín.
5.2 Bí quyết chọn mua sản phẩm viscose chất lượng:
- Ưu tiên sản phẩm có chứng nhận như:
- OEKO-TEX® Standard 100: không chứa hóa chất độc hại.
- FSC® (Forest Stewardship Council): đảm bảo cellulose được khai thác từ rừng trồng bền vững.
- Lenzing™ EcoVero hoặc TENCEL™ Lyocell: tiêu chuẩn vàng về viscose thân thiện môi trường.
- Khi thử sờ vải hoặc cầm sản phẩm, hãy chú ý cảm giác mát, mượt, không bí. Nên thử vò nhẹ để kiểm tra khả năng nhăn và độ hồi phục vải.
Nếu bạn đang tìm kiếm nguồn cung cấp vải không dệt làm khăn lạnh, vải không dệt làm khăn ướt, khăn lau bếp, khăn lạnh làm bằng vải không dệt giá sỉ uy tín, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để nhận được báo giá và tư vấn tốt nhất!
- Shopee: https://shopee.vn/vinagreen2020
- Lazada:https://www.lazada.vn/shop/vina-green
- Website chính thức: https://vinagreenplus.com/
CÔNG TY TNHH VINA GREEN PLUS INVESTMENT
-
- Văn phòng đại diện: 156A Đường Nguyễn Hữu Thọ, Ấp 5, Tổ 9, Xã Phước Kiển, Huyện Nhà Bè, TP. Hồ Chí Minh
- Địa chỉ nhà máy: 835B Ấp ngoài, xã Phước hậu, Huyện Cần Giuộc, Tỉnh Long An
- Điện thoại: 0286 2719 595
